Bên cạnh việc dùng thuốc, bạn cần tìm hiểu cách trị viêm amidan tại nhà để làm giảm các triệu chứng của bệnh.
Amidan là các mô bạch huyết nằm ở ngã tư hầu họng, phía sau của cổ họng, vây quanh cửa hầu và tạo thành một vòng kín gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldayer). Vai trò của chúng là chống lại vi khuẩn và virus xâm nhập vào cơ thể qua mũi và miệng.
Hầu hết các trường hợp viêm amidan đều xảy ra do nhiễm virus. Nhiễm trùng do vi khuẩn chịu trách nhiệm cho khoảng 15-30% trường hợp viêm amidan.
Các biện pháp khắc phục tại nhà sau đây có thể giúp điều trị viêm amidan hoặc làm giảm các triệu chứng của nó:
1. Uống nhiều chất lỏng ấm
Uống chất lỏng ấm như súp, nước dùng và trà có thể giúp làm dịu cơn đau họng.
Các loại trà thảo dược có chứa các thành phần như mật ong, pectin hoặc glycerine sẽ rất hữu ích với những ai bị viêm amidan. Các thành phần này tạo thành một lớp màng bảo vệ trên màng nhầy trong miệng và cổ họng, làm dịu kích ứng.
2. Ăn thức ăn lạnh
Ăn đồ ăn lạnh, mềm, chẳng hạn như sữa chua đông lạnh hoặc kem, giúp làm tê họng, giảm đau tạm thời. Uống một ly sinh tố ướp lạnh hoặc nhấm nháp nước lạnh cũng là gợi ý hay.
Các lựa chọn khác bao gồm kẹo cứng hoặc kẹo cao su có chứa bạc hà hoặc tinh dầu bạc hà. Những thành phần này tạo cho bạn cảm giác làm mát và gây tê tương tự trong cổ họng.
3. Tránh thức ăn cứng
Đối với những người bị viêm amidan, ăn thực phẩm cứng hoặc sắc nhọn có thể khiến họ khó chịu, thậm chí đau đớn.
Thực phẩm cứng dễ làm xước cổ họng, dẫn đến kích ứng và viêm thêm. Bạn nên tránh:
- Khoai tây chiên
- Bánh quy
- Ngũ cốc khô
- Bánh mì nướng
- Cà rốt sống
- Táo sống
4. Súc miệng bằng nước muối
Súc miệng bằng nước muối sẽ tạm thời làm dịu cơn đau ở phía sau cổ họng.
Bạn pha 1/4 thìa cà phê muối vào 200ml nước ấm và khuấy dung dịch cho đến khi muối tan. Sau đó, bạn súc miệng bằng hỗn hợp này trong vài giây trước khi nhổ. Tuyệt đối không nuốt dung dịch.
Lưu ý: phương pháp này không phù hợp với trẻ nhỏ vì có nguy cơ chúng sẽ hít phải chất lỏng và sặc.
5. Tăng độ ẩm trong nhà
Không khí khô sẽ kích thích tình trạng đau họng thêm trầm trọng. Do đó, những người chữa viêm amidan nên sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương để làm ẩm không khí, giúp giảm bớt sự khó chịu của cổ họng. Chẳng những vậy, làm sạch độ ẩm hàng ngày còn ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn có hại.
Nếu không có máy tạo độ ẩm, bạn có thể hít hơi nước từ vòi sen hoặc bồn tắm nóng.
6. Tránh làm căng giọng
Sưng trong cổ họng có thể khiến bạn nói chuyện khó khăn, đau khi nói hoặc mất giọng. Thế là bạn cố gắng nói rõ hơn bằng cách tăng âm lượng giọng nói, nhưng làm như vậy có nguy cơ kích thích cổ họng hơn nữa.
Cho nên, khi cổ họng bị đau vì viêm amidan, bạn cần cố gắng im lặng càng nhiều càng tốt. Giữ cho thanh quản được nghỉ ngơi là cách tốt để khắc phục triệu chứng đau do viêm amidan gây ra.
7. Nghỉ ngơi nhiều
Những người bị viêm amidan nên nghỉ ngơi mọi lúc có thể. Khi bạn nghỉ ngơi, cơ thể sẽ được tạo điều kiện để chống lại virus hoặc vi khuẩn. Tiếp tục đi làm hoặc đi học không chỉ kéo dài thời gian bệnh mà còn khiến những người xung quanh bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng.
8. Uống thuốc giảm đau không kê đơn
Thuốc giảm đau OTC là liệu pháp giúp giảm đau họng, sốt và các triệu chứng đau khác của viêm amidan. Ví dụ về các loại thuốc này bao gồm:
- Acetaminophen
- Ibuprofen
- Aspirin
Lưu ý là aspirin không phù hợp với trẻ em vì nó có thể gây ra một căn bệnh đe dọa tính mạng, đó là hội chứng Reye.
9. Viên ngậm trị viêm họng
Một trong những lợi ích của viên ngậm trị viêm họng là làm giảm đau trực tiếp ở vị trí viêm.
Một số viên ngậm trị viêm họng có chứa thuốc gây tê để làm tê và làm dịu cổ họng. Nhiều loại còn chứa thành phần chống viêm giúp giảm sưng và viêm. Một số viên ngậm cũng chứa chất khử trùng. Mục tiêu của chúng là tiêu diệt các vi khuẩn làm tăng các triệu chứng của viêm amidan.
Tuy nhiên, viên ngậm không phù hợp với trẻ nhỏ vì chúng có nguy cơ gây nghẹn. Bác sĩ khuyên các bậc cha mẹ và người chăm sóc không nên cho trẻ em dưới 2 tuổi sử dụng viên ngậm trị viêm họng.
10. Thuốc xịt họng và nước súc miệng
Thuốc xịt họng và nước súc miệng là một cách khác để cung cấp thuốc gây tê, chống viêm và sát trùng trực tiếp vào cổ họng.
Bạn có thể tìm thuốc xịt họng chứa một trong những hoạt chất sau:
- Benzydamine
- Phenol
- Dibucaine
- Benzocaine (chỉ dành cho trẻ lớn và người lớn)
- Rượu benzyl
- Cetylpyridinium clorua
- Chlorhexidine gluconate
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Viêm amidan thường tự khỏi mà không cần điều trị trong vòng vài ngày. Tuy nhiên, một số người có thể bị các triệu chứng đeo bám hoặc trở nên tồi tệ hơn. Nếu thuộc trường hợp này, bạn không nên coi thường vì có khả năng viêm amidan đã dẫn đến biến chứng, khiến nhiễm trùng lan rộng.
Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Đau họng kéo dài hơn 2 ngày
- Đau họng nghiêm trọng đến mức khó ăn và uống
- Thở hoặc nuốt khó khăn
- Bệnh nặng, yếu hoặc mệt mỏi
- Sốt kéo dài hơn 3 ngày hoặc hết hơn một ngày rồi quay trở lại
- Áp xe peritonsillar
Áp xe peritonsillar là hiện tượng mủ hình thành và phát triển trong một túi ở phía sau cổ họng. Nguyên nhân là nhiễm trùng do vi khuẩn lây lan từ amidan bị nhiễm bệnh sang khu vực xung quanh nó.
Các triệu chứng của áp xe peritonsillar là:
- Đau họng nghiêm trọng, có thể tồi tệ hơn ở một bên
- Sưng trong miệng và cổ họng
- Khó nói
- Khó nuốt
- Gặp vấn đề về hô hấp
- Khó mở miệng
- Sưng hạch bạch huyết
- Sốt và ớn lạnh
- Đau tai hoặc đau cổ ở bên cổ họng bị đau
Những người nghi ngờ mình bị áp xe nên đặt một cuộc hẹn khẩn cấp với bác sĩ hoặc đến phòng cấp cứu. Nếu không điều trị kịp thời, áp xe peritonsillar có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết và khó thở nghiêm trọng, cả hai đều đe dọa tính mạng.