Bệnh suy giáp nên ăn gì? Đây là vấn đề chung mà nhiều người đang thắc mắc. Thực tế, thực phẩm không thể chữa lành căn bệnh này, nhưng sự kết hợp giữa chế độ ăn giàu dinh dưỡng và thuốc có thể giúp khôi phục chức năng tuyến giáp và làm giảm các triệu chứng.
Suy giáp là tình trạng mà cơ thể không sản xuất đủ hormone tuyến giáp, hormone giúp kiểm soát sự tăng trưởng, hồi phục và trao đổi chất. Do đó, nếu thiếu hormone tuyến giáp, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, rụng tóc, tăng cân và nhiều triệu chứng khác. Suy giáp ảnh hưởng từ 1 đến 2% dân số trên thế giới và có khả năng ảnh hưởng đến phụ nữ cao gấp 10 lần nam giới.
Suy giáp là gì?
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình bướm nằm ở phía trước cổ, có vai trò sản xuất và lưu trữ các hormone ảnh hưởng đến gần như mọi tế bào trong cơ thể.
Khi tuyến giáp nhận được tín hiệu (TSH – hormone kích thích tuyến giáp), tuyến giáp sẽ giải phóng các hormone vào máu. Tín hiệu này xuất phát từ tuyến yên, một tuyến nhỏ nằm ở dưới não và được gửi khi nồng độ hormone tuyến giáp thấp.
Đôi khi, tuyến giáp không giải phóng hormone ngay cả khi có nhiều TSH. Tình trạng này được gọi là suy giáp. Khoảng 90% nguyên nhân của bệnh suy giáp là do viêm tuyến giáp Hashimoto, một bệnh tự miễn.
Các nguyên nhân khác gây suy giáp là thiếu iốt, rối loạn di truyền, dùng thuốc và phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến giáp, tuyến giáp không nhận đủ hormone TSH, tín hiệu giải phóng nhiều hormone tuyến giáp hơn. Điều này xảy ra khi tuyến yên không hoạt động và được gọi là suy giáp thứ cấp.
Hormone tuyến giáp rất quan trọng. Chúng giúp kiểm soát sự tăng trưởng, hồi phục và quá trình trao đổi chất – một quá trình mà cơ thể chuyển đổi những gì bạn ăn thành năng lượng.
Sự trao đổi chất thường ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể và tốc độ đốt cháy calorie. Đó là lý do tại sao những người bị suy giáp thường cảm thấy lạnh, mệt mỏi và dễ tăng cân.
Những chất dinh dưỡng tốt cho tuyến giáp
Có một số chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe tuyến giáp:
1. Iốt
Iốt là một khoáng chất cần thiết để tạo ra hormone tuyến giáp. Do đó, những người bị thiếu iốt có nguy cơ bị suy giáp. Thiếu iốt rất phổ biến, khoảng 1/3 dân số thế giới mắc phải tình trạng này. Tuy nhiên, nó ít phổ biến ở các nước phát triển như Mỹ. Nếu bạn bị thiếu iốt, hãy dùng muối có chứa iốt trong các bữa ăn hoặc ăn nhiều thức ăn giàu iốt hơn như rong biển, cá, sữa và trứng.
Bạn không cần phải sử dụng các loại thuốc bổ sung iốt vì bạn có thể tiêu thụ nó rất nhiều trong chế độ ăn. Một số nghiên cứu còn cho thấy rằng dùng quá nhiều iốt có thể làm hỏng tuyến giáp.
2. Selen
Selen giúp cơ thể kích hoạt các hormone tuyến giáp để cơ thể sử dụng. Khoáng chất này còn có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tuyến giáp khỏi bị hư hại bởi các gốc tự do.
Bổ sung các loại thực phẩm giàu selen vào chế độ ăn là cách tuyệt vời để tăng cường lượng selen của cơ thể. Các loại thực phẩm chứa nhiều selen như cá ngừ, cá mòi, trứng và các loại đậu. Tuy nhiên, bạn không nên bổ sung selen trừ khi được bác sĩ khuyên. Bổ sung quá nhiều selen có thể gây hại cho cơ thể.
3. Kẽm
Giống như selen, kẽm cũng giúp cơ thể kích hoạt các hormone tuyến giáp. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kẽm có thể giúp cơ thể điều chỉnh hormone kích thích tuyến giáp TSH. Nếu bị suy giáp, bạn nên ăn nhiều các loại thực phẩm giàu kẽm như hàu, thịt bò và thịt gà.
Những chất dinh dưỡng không tốt cho người bị suy giáp
Có một số chất dinh dưỡng có thể gây hại cho người bị suy giáp như:
1. Goitrogen
Goitrogen là những hợp chất có thể ảnh hưởng đến chức năng của tuyến giáp. Có rất nhiều loại thực phẩm chứa các hợp chất này như:
- Thực phẩm làm từ đậu nành: đậu hũ, sữa đậu nành…
- Một số loại rau: cải bắp, bông cải xanh, cải xoăn, súp lơ, rau chân vịt…
- Khoai lang, sắn, đào, dâu tây…
- Các loại hạt: kê, hạt thông, đậu phộng…
- Những người bị suy giáp nên tránh các loại thực phẩm có chứa goitrogen. Bạn có thể hạn chế điều này bằng cách nấu chín thực phẩm bởi việc nấu chín có thể khiến goitrogen không hoạt động.
2. Gluten
Gluten là một loại protein có trong ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Những người bị bệnh loét dạ dày, bệnh tự miễn không nên ăn gluten bởi cơ thể sẽ tấn công nhầm và gây tổn thương cho vùng xung quanh ruột.
Đó là lý do tại sao những người bị viêm giáp Hashimoto, nguyên nhân chính gây suy giáp, cần phải loại bỏ các thực phẩm chứa gluten ra khỏi chế độ ăn để giúp cải thiện các triệu chứng.
Bệnh suy giáp nên ăn gì?
Có rất nhiều lựa chọn cho những người bị suy giáp:
- Trứng: lòng đỏ trứng chứa nhiều iốt và selen, trong khi lòng trắng lại chứa rất nhiều protein.
- Thịt: tất cả các loại thịt như thịt cừu, thịt bò, thịt gà…
- Hải sản: tất cả các loại hải sản như cá hồi, cá ngừ, tôm…
- Rau: tất cả các loại rau đều tốt. Đối với các loại rau họ cải, bạn chỉ nên ăn với số lượng vừa phải và phải được nấu chín.
- Trái cây: tất cả các loại trái cây như chuối, cam, cà chua…
- Các loại hạt không chứa gluten: gạo, kiều mạch, hạt chia và hạt lanh.
- Sữa: tất cả các sản phẩm làm từ sữa gồm sữa, phô mai, sữa chua…
- Đồ uống: nước và các đồ uống không chứa caffeine.
Những người bị suy giáp nên ăn nhiều rau, trái cây và thịt nạc. Chúng có hàm lượng calorie thấp, giúp ngăn ngừa tăng cân.
Bệnh suy giáp nên tránh ăn gì?
Khi bị suy giáp, bạn không cần phải tránh quá nhiều loại thực phẩm. Tuy nhiên, những thực phẩm có chứa goitrogen bạn chỉ nên ăn ở mức vừa phải và phải được nấu chín. Bạn cũng nên tránh ăn các loại thức ăn nhanh vì chúng thường chứa nhiều calorie. Điều này có thể khiến người bị suy giáp tăng cân nhanh.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm mà bạn không nên đụng đến:
- Hạt kê
- Thực phẩm chế biến sẵn: xúc xích, bánh ngọt, bánh quy…
- Các chất bổ sung: nên tránh bổ sung selen và i-ốt trừ khi chưa được bác sĩ kê đơn.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm bạn nên ăn ở mức độ vừa phải bởi những thực phẩm này có chứa các chất kích thích tố nếu dùng quá nhiều.
- Thực phẩm có chứa gluten: bánh mì, mì ống, ngũ cốc, bia…
- Thực phẩm đậu nành: đậu phụ, sữa đậu nành…
- Các loại rau họ cải: bông cải xanh, cải xoăn, rau chân vịt, cải bắp…
- Một số loại trái cây: đào, lê và dâu tây.
- Đồ uống: cà phê, trà xanh và rượu – những đồ uống có thể gây kích thích tuyến giáp.
Nếu bạn bị bệnh loét dạ dày vì viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc cảm thấy khó chịu khi ăn những thức ăn có chứa gluten, bạn nên tránh hoàn toàn những món ăn có chứa gluten.
Bí quyết để duy trì cân nặng khỏe mạnh cho người bị suy giáp
- Nghỉ ngơi nhiều: ngủ từ 7 – 8 giờ mỗi đêm. Ngủ ít hơn sẽ làm tăng chất béo ở vùng quanh bụng.
- Quan tâm đến việc ăn uống: chú ý đến những gì bạn đang ăn, tại sao bạn ăn và bạn ăn có nhanh không.
- Tập yoga hoặc thiền: yoga và thiền có thể giúp bạn giảm stress và cải thiện sức khỏe. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng các bài tập này rất có hiệu quả trong việc giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Thử chế độ ăn low-carb hoặc moderate-cab: tiêu thụ một lượng carbohydrate từ thấp đến trung bình có thể giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tuy nhiên, tránh chế độ ăn ketogenic, vì ăn quá ít carbohydrate có thể làm giảm nồng độ hormone tuyến giáp.
Suy giáp là một vấn đề sức khỏe khá phổ biến với nhiều triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, bạn cũng đừng quá lo bởi bạn có thể cải thiện tình trạng này bằng cách bổ sung các chất dinh dưỡng tốt cho tuyến giáp và dùng thuốc đầy đủ.