Định nghĩa
Não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy) là bệnh gì?
Não úng thuỷ là tình trạng tích tụ dịch não tuỷ nhiều bất thường trong các não thất. Điều này xảy ra khi hệ thống dẫn lưu và hấp thu dịch não tuỷ dư thừa làm việc không hiệu quả. Não thất giãn rộng để thích nghi với lượng dịch thừa ra và sau đó đè ép lên các phần khác nhau của não. Trong não úng thuỷ áp lực bình thường, sự thoát lưu dịch não tuỷ bị tắc nghẽn từ từ dẫn đến tích tụ chậm. Não thất giãn chậm nên áp lực bên trong não có thể không cao như các loại não úng thuỷ khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chúng vẫn có thể đè ép lên não và gây ra các biến chứng khác nhau.
Những ai thường mắc não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy)?
Não úng thuỷ khá hiếm, chỉ xảy ra ở tỷ lệ 1/100000 người. Người bệnh có thể ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường gặp ở người già nhiều ơn. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.
Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng của não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy) là gì?
Các triệu chứng thường khởi phát chậm và tăng dần. Chúng bao gồm:
- Gặp các vấn đề về đi lại: hầu hết người bệnh có dáng đi chậm, lê chân và bước rộng chân. Nhiều người khởi phát vấn đề này với cảm giác giống như bàn chân bị dính trên sàn (dáng đi nam châm).
- Sa sút trí nhớ (sa sút tâm thần): khả năng suy nghĩ chậm, mất trí nhớ, hay quên, gặp vấn đề về tập trung và giảm khả năng chú ý.
- Tiểu không tự chủ: ở giai đoạn đầu của não úng thuỷ áp lực bình thường, bạn sẽ cảm thấy muốn đi tiểu thường xuyên hoặc thường có những cơn mắc tiểu đột ngột và càng về sau sẽ lâm vào tình trạng tiểu không tự chủ. Vấn đề không tự chủ thường gặp khi đi tiểu, nhưng một số người có thể gặp đi tiêu không tự chủ.
Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nên gọi bác sĩ hoặc đến bệnh viện nếu bạn có một trong các triệu chứng sau:
- Gặp khó khăn khi đi lại;
- Thấy mình hoặc các thành viên trong gia đình có vấn đề với trí nhớ;
- Tiểu không tự chủ.
Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy) là gì?
Não úng thuỷ áp lực bình thường có thể xảy ra sau một chấn thương đầu, chảy máu quanh não (do bị đánh vào đầu), đột quỵ, viêm màng não (nhiễm trùng lớp màng mô bảo vệ quanh não) hoặc u não. Nó cũng có thể gặp sau phẫu thuật não. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ vẫn chưa tìm ra nguyên nhân tại sao những tình trạng này lại gây ra bệnh.
Nguy cơ mắc bệnh
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy)?
Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ não úng thuỷ, bao gồm:
- Sang thương hoặc u não hay tuỷ sống.
- Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương, chẳng hạn như viêm màng não vi khuẩn hay quai bị.
- Xuất huyết trong não do đột quỵ hay chấn thương đầu.
- Các chấn thương não khác.
Không có các yếu tố nguy cơ bệnh không có nghĩa là bạn không thể mắc bệnh. Những dấu hiệu trên chỉ mang tính tham khảo. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết.
Điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những phương pháp nào dùng để điều trị não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy)?
Hiện tại không có phương pháp điều trị bằng thuốc cho bệnh này. Điều trị chỉ dựa vào phẫu thuật. Bác sĩ sẽ đặt một ống thông từ não để dẫn lưu dịch não tuỷ về bụng để hấp thu dịch não tuỷ. Phương pháp này cho phép não thất trở lại kích thước bình thường.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy)?
Việc chẩn đoán có thể khó khăn bởi vì bệnh này có nhiều triệu chứng không đặc biệt và có thể gặp trong nhiều bệnh lý (ví dụ như bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer và các bệnh sa sút trí nhớ khác). Các phương pháp như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán bạn có bị não úng thủy áp lực bình thường không. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ tiến hành chọc dò tủy sống thắt lưng. Tuy nhiên, bạn sẽ được kiểm tra cẩn thận khả năng di chuyển và giữ thăng bằng (bằng cách đi) trước và sau khi tiến hành phương pháp chẩn đoán này.
Phong cách sống và thói quen sinh hoạt
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của não úng thuỷ áp lực bình thường (não úng thủy)?
Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến não úng thuỷ áp lực bình thường:
- Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn.
- Không hút thuốc.
- Duy trì trọng lượng khỏe mạnh.
- Tập thể dục thường xuyên.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.