Dạy con tự lập ngay từ khi trẻ còn nhỏ là điều rất cần thiết. Trẻ có tính tự lập sẽ có thể tự làm mọi công việc của mình mà không ỷ lại, dựa dẫm vào người khác. Do đó, bố mẹ nên thực hiện điều này càng sớm càng tốt.
Tự lập là một cách sống độc lập, trẻ sẽ tự chịu tránh nhiệm với công việc của mình. Dạy con tự lập là cách tốt nhất để trẻ không trông chờ, dựa dẫm vào bố mẹ. Bài viết sau đây sẽ cho bạn biết một vài kỹ năng mà trẻ lên ba có thể làm được. Vậy những kỹ năng đó là gì, hãy cùng Chúng tôi tham khảo qua bài viết này nhé!
1. Dạy con tự lập bằng cách để trẻ tự mặc quần áo hàng ngày
Bố mẹ thường có thói quen mặc quần áo cho con mà không để con tự làm điều đó. Một trong những việc con tự làm là tự mặc quần áo. Trẻ 3 tuổi có thể tự mặc quần áo cơ bản như quần hay giày dép. Bạn có thể giúp con bằng cách đặt quần áo ra ngoài để con dễ dàng lựa chọn đồ mà con thích. Tuy nhiên, đừng để con chọn những kiểu quần áo có nhiều dây hay nút áo. Bạn hãy sẵn sàng giúp con nhưng phải có sự kiên nhẫn. Bằng cách tự mặc quần áo, con có thể học được những kỹ năng cần thiết và tính tự lập.
2. Dạy con tự lập bằng cách cho trẻ tự múc ăn
Khi con yêu nhất định đòi tự múc ăn và cho đồ ăn vào bát của mình, đây là một dấu hiệu đáng mừng. Hầu hết trẻ 3 tuổi có thể tự ăn bằng thìa, nĩa và cũng tự uống nước. Nếu con kén ăn, bạn hãy gợi ý cho con biết nên để gì vào bát. Bạn hãy thử làm món ăn hấp dẫn hơn bằng cách trộn bông cải xanh với phô mai. Ngoài ra, bạn có thể làm cho bữa ăn thêm vui nhộn với những món ăn mà bé có thể dùng tay lấy, ví dụ như bánh mì.
3. Dạy con tự lập bằng cách cho trẻ tự đi vệ sinh
Khi con 3 tuổi, trẻ bắt đầu hứng thú với việc dùng nhà tắm. Lúc này, con biết nói cho bạn biết khi nào con muốn đi vệ sinh. Bạn nên tạo thói quen ngồi bô cho con hoặc dùng miếng lót trên bồn cầu để con có thể ngồi thoải mái.
Thỉnh thoảng trẻ có thể gặp một số sự cố khi ngồi bô nhưng nếu trẻ thường xuyên gặp sự cố có thể là do trẻ không thích điều này. Bạn có thể tập cho con ngồi bô một lần nữa trong vòng 1 – 2 tháng khi con quan tâm nhiều hơn hay sẵn sàng cho việc này.
Khi con sẵn sàng học, bạn hãy khuyến khích, khen ngợi việc con tự ngồi bô một mình. Bạn nhớ rằng, dù con có thể tự đi bô vào ban ngày, nhưng ban đêm con vẫn có thể đi tiêu. Do đó, để đảm bảo an toàn, bạn cho con dùng tã vào ban đêm.
4. Để con tập kết bạn cũng là một cách dạy con tự lập
Khi 3 tuổi, con sẵn sàng kết bạn với mọi người xung quanh và không cần sự giúp đỡ từ bạn. Hãy sắp xếp những buổi đi chơi ngoài trời và tạo điều kiện để con có những nhóm bạn nhỏ. Bằng việc vui chơi với bạn bè, con sẽ có cơ hội tạo ra những mối quan hệ khác.
Những ngày nghỉ là thời gian tuyệt vời để con học về sự thông cảm và chia sẻ. Tiến sĩ tâm lý học Susan Bartell nói rằng, trẻ 3 tuổi chưa biết cách chia sẻ cảm xúc của mình nhưng sự nhận thức về cảm xúc của người khác bắt đầu phát triển. Để dạy trẻ nhận thức, bạn có thể nói cho trẻ biết rằng: “Nếu con lấy đồ chơi của bạn, bạn sẽ luồn lắm đấy”. Quan sát con từng chút và khuyến khích con chia sẻ. Cho trẻ giữ hai món đồ chơi ở hai tay có thể giúp buổi đi chơi ngoài trời trở nên suôn sẻ.
5. Cho trẻ tham gia các hoạt động
Các lớp học dành cho trẻ sẽ giúp con học và phát triển nhiều kỹ năng. 3 tuổi là thời gian hoàn hảo để con hòa nhập với một nhóm bạn. Tham gia các lớp thể thao, con sẽ được học những khái niệm cơ bản như bóng rổ, bóng đá… đồng thời con cũng biết cách làm việc theo nhóm.
Ngoài ra, việc tham gia các lớp học bơi lội để phát triển sự linh hoạt, cân bằng thậm chí là vượt qua nỗi sợ hãi. Đối với những trẻ thể hiện sự sáng tạo, các lớp nghệ thuật và âm nhạc là những cách tuyệt vời để thực hành những kỹ năng mới. Dù con yêu thích hoạt động nào, con cũng phát triển được những kỹ năng quan trọng khi vui chơi cùng bạn bè.
6. Làm việc nhà cũng là một cách dạy trẻ tự lập
Những đứa trẻ thường thích làm việc nhà và có thể bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên khi con yêu làm điều này. Con có thể hiểu và làm theo những yêu cầu đơn giản của bạn như: “Chơi xong, con nhớ dẹp đồ chơi vào giỏ nhé” hay “Để chén vào bồn rửa đi con”. Điều này khiến con cảm thấy mình là một phần quan trọng trong gia đình.
Tuy nhiên, bạn cũng nên chú ý đến khả năng của con. Nếu công việc quá phức tạp, con sẽ cảm thấy thất vọng. Làm việc nhà là một cách tốt thúc đẩy các thói quen lành mạnh ở con. Bạn có thể khuyến khích con đặt quần áo vào ngăn kéo mỗi ngày và để đồ chơi vào thùng cho gọn gàng.
7. Phát triển ngôn ngữ
Khi con 3 tuổi, trẻ có thể nói chuyện nhiều. Lúc này, vốn từ vựng của con khoảng 300 chữ và con có thể dùng những từ đơn giản hay đặt câu với 3 – 4 từ. Thậm chí khi bạn thấy con đang ngồi im lặng nhưng con vẫn đang suy nghĩ và hiểu nhiều hơn bạn tưởng tượng đấy.
Cách tốt nhất để giúp con phát triển ngôn ngữ là nói chuyện với con. Ví dụ: “Con đang cảm thấy như thế nào?”, “Thời tiết hôm nay ra sao?”… Bằng cách này, con có thể học được nhiều từ vựng và ngữ pháp mới.
8. Dạy con tự lập là biết cách kiềm chế cơn giận
3 tuổi, trẻ bắt đầu biết bùng phát cơn giận. Lúc này, bạn hãy cố gắng giữ bình tĩnh và đừng la hét vào mặt con. Bạn có thể bỏ qua cơn giận dữ, tiếp tục với công việc của bạn. Ngoài ra, bạn có thể làm cho con cười bằng cách kể một câu chuyện vui hay ôm con vào lòng và nói là “Mẹ yêu con”.
9. Làm theo hướng dẫn đơn giản hay đưa ra sự lựa chọn
Bạn muốn con là một người biết lắng nghe và học cách đáp lại những hướng dẫn của mình? May mắn thay, việc hợp tác đơn giản như diễn tả lại những gì bạn muốn. Khi yêu cầu con làm một việc gì đó, hãy nói với con một cách thẳng thắn và chắc chắn. Khi bạn nhờ, con có thể từ chối.
Thay vì nói với con: “Nhặt cho mẹ miếng gỗ đó”, bạn nên nói: “Con có thể giúp mẹ lấy miếng gỗ đó không?”. Sau khi con giúp bạn, đừng quên dành một lời khen ngợi cho con nhé.
Đôi khi trẻ cũng tự làm theo ý mình. Khi con mặc quần áo, bạn có thể yêu cầu con mặc áo khoác hồng hay áo sơ mi màu trắng có tay dài. Việc đưa ra 2 sự lựa chọn có thể giúp bạn và con đều vui vẻ.
Trên đây là một số cách bố mẹ có thể dạy con tự lập khi còn nhỏ. Trẻ học được tính tự lập sẽ sống có trách nhiệm hơn. Ngoài tính tự lập, bố mẹ cần dạy con thêm nhiều kỹ năng để trẻ có thể tự tin hơn khi lớn lên. Bạn hãy tham khảo bài viết “18 kỹ năng sống cho trẻ, bố mẹ cần đang bị cho con“.