Theo một nghiên cứu lớn ở Tây Ban Nha, khi các bà mẹ ăn ba khẩu phần ăn lớn có cá mỗi tuần trong thời gian mang thai có thể giúp trí não của trẻ phát triển tốt trong những năm sau. Các nhà nghiên cứu sau khi theo dõi gần 2.000 cặp mẹ và bé từ ba tháng đầu mang thai đến ngày sinh nhật thứ năm của trẻ phát hiện chức năng não ở những đứa trẻ có mẹ ăn nhiều cá khi mang thai phát triển hơn so với con của những bà mẹ ăn ít cá nhất.
Các nghiên cứu ủng hộ mẹ bầu nên ăn cá
Ngay cả khi người phụ nữ ăn trung bình 600 g cá hàng tuần trong thời gian mang thai, mà trong thịt cá không có dấu hiệu cho thấy bị nhiễm thủy ngân hoặc các chất ô nhiễm khác, những tác động tiêu cực là không đáng kể so với lợi ích rõ ràng khi ăn cá.
Jordi Julvez, trưởng nhóm nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu dịch tễ học môi trường ở Barcelona cho biết: “Hải sản là nguồn thực phẩm quan trọng cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển não bộ, nhưng đồng thời tích lũy thủy ngân từ môi trường, chất gây nhiễm độc thần kinh”. Với nỗ lực để cân bằng các nguy hại tiềm tàng của các chất ô nhiễm như vậy với những lợi ích sức khỏe chung của việc ăn cá mang lại, năm 2014, cơ quan hướng dẫn dùng thuốc và thực phẩm của Hoa Kỳ đã khuyến khích phụ nữ mang thai ăn cá, nhưng không quá 340 g mỗi tuần.
Julvez và các đồng nghiệp lưu ý trong Tạp chí Dịch tễ học Mỹ rằng Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu gần đây đã đưa ra một quan điểm khoa học ủng hộ quan điểm phụ nữ nên ăn 150 g đến 600 g cá mỗi tuần trong thời gian mang thai. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng cho rằng, những tác động của việc người mẹ ăn cá đối với sự phát triển não bộ của bé vẫn chưa được nghiên cứu chuyên sâu, cần thêm nhiều nghiên cứu để giúp định hướng và cung cấp cho phụ nữ mang thai nhiều hướng dẫn rõ ràng hơn.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ dự án nghiên cứu trẻ em và môi trường Tây Ban Nha, nghiên cứu dân số lớn trên số lượng lớn phụ nữ trong ba tháng đầu của thai kỳ tham gia, trong bốn tỉnh của Tây Ban Nha từ giữa năm 2004 và 2008. Julvez và các đồng nghiệp tập trung vào hồ sơ của tiêu dùng của những phụ nữ tiêu thụ một lượng cá béo lớn như cá kiếm và cá ngừ albacore, các loại cá béo nhỏ hơn như cá thu, cá mòi, cá cơm hay cá hồi, cá nạc như cá tuyết hoặc cá bơn, cũng như động vật có vỏ và các loại hải sản khác .
Mẹ bầu ăn nhiều cá khi mang thai tốt cho trí não của bé
Phụ nữ được kiểm tra mức độ vitamin D, iốt trong máu, và máu dây rốn đã được kiểm tra sau khi sinh để mức độ bị ảnh hưởng bởi thủy ngân của thai nhi và các chất gây ô nhiễm PCB. Ở lứa tuổi từ 14 tháng đến năm năm tuổi, các bé đã trải qua các bài kiểm tra khả năng nhận thức và đặc điểm của hội chứng Asperger để đánh giá sự phát triển bệnh học thần kinh của trẻ. Trung bình, phụ nữ đã tiêu thụ khoảng 500 g, hay ba khẩu phần hải sản mỗi tuần trong khi mang thai. Đối với phụ nữ ăn nhiều hơn 510 g – 600 g cá mỗi tuần, có trẻ có điểm kiểm tra cao hơn hẳn. Mối liên hệ giữa việc bà mẹ ăn nhiều cá hơn và sự phát triển trí não tốt hơn ở trẻ em là đặc biệt rõ ràng khi trẻ em lên năm.
Các nhà nghiên cứu cũng cho thấy trẻ có tỷ lệ bị tự kỉ tự lệ nghịch với tỷ lệ hấp thụ cá trong thai kì của các bà mẹ.
Lượng tiêu thụ thịt cá nạc và cá béo lớn trong thai kì của các bà bầu ảnh hưởng đến điểm số của trẻ nhiều nhất, ăn cá trong thời gian ba tháng thai kì đầu tiên ảnh hưởng đến trí não của bé nhiều hơn so với việc ăn cá trong các thai kì tiếp theo.
Julvez lưu ý rằng việc bà bầu ăn nhiều hơn 21 oz (khoảng 595 g) cá mỗi tuần có thể sẽ không có thêm bất kỳ lợi ích bổ sung nào.
Tiến sĩ Ashley Roman, giám đốc của bà mẹ thai nhi Y khoa tại Trung tâm y tế NYU Langone ở New York cho biết “Tôi nghĩ rằng nghiên cứu này đã làm sáng tỏ hơn rất nhiều về lợi ích của việc ăn cá trong thai kỳ.” Roman, người không tham gia vào các nghiên cứu cho hay: “Tôi nghĩ nghiên cứu này thú vị so với một số dữ liệu được cung cấp trước đây vì nó chứng minh được mối quan hệ giữa việc ăn bao nhiêu con cá trong chế độ ăn uống với lợi ích có được cho thai nhi và cuối cùng là cho các con khi bà mẹ khi mang thai ăn cá”. Bà nói thêm: “Chúng tôi có thể đồng bộ hóa việc tiêu thụ cá với việc tránh tự kỷ ở trẻ và đây là một phát hiện rất quan trọng”.
Nói chung, cá là loại thực phẩm thực sự quan trọng cho sự phát triển não của thai nhi. Tuy nhiên, khi chọn món ăn với cá, mẹ bầu nên lưu ý tránh các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao nhất như cá kình, cá mập, cá kiếm, cá thu lớn, điển hình là các loài cá lớn hơn có tuổi thọ dài hơn và có xu hướng tích lũy nhiều thủy ngân hơn trong các mô.